در مقاله قبل درباره اینکه نشا چیست و چه مزایا و معایبی دارد را مورد بررسی قرار دادیم، در این مقاله قصد داریم به ارائه نکاتی مهم و اصولی پس از کاشت نشا در خاک که در واقع از مراحل نگهداری و داشت گیاه به شمار می‌آید، بپردازیم.
بعد از انتقال نشا به زمین باید چه عملیاتی انجام شود؟
ریشه گیاه در مرحله اولیه کاشت، به جهت عدم استقرار کامل در خاک بسیار آسیب‌پذیر است. علاوه‌برآن، در این مرحله گیاه می‌تواند با صدمات بیولوژیکی و فیزیکی، به علت عدم رشد کافی و برخورداری از سیستم دفاعی ناقص مواجه شود. معمولاً برای نشا، 2 مرحله قبل از انتقال گیاه به زمین اصلی و بعد از آن در نظر گرفته می‌شود.
آغاز مرحله داشت یا نگهداری گیاهان زراعی، پس از کاشت نشا در خاک صورت می‌گیرد. پس از اینکه نشا به زمین اصلی منتقل شد و از سم‌ها و کودهای بیولوژیکی از قبیل پروبیو 96، تریکوران و یا سایر محصولات بیولوژیکی استفاده شد، حتماً بایستی از مواد بیولوژیکی جهت آبیاری آن بهره گرفت. همچنین اگر قارچ‌کش‌های شیمیایی و مصنوعی برای تیمار گیاه به کار رود، آن‌وقت استفاده از این نوع قارچ‌کش‌ها در نخستین آبیاری الزامی خواهد بود.
استفاده از بهترین قارچکش یا سموم
در فرایند کاشت نشا در خاک، توپسین یا تیوفانات متیل را می‌توان از بهترین سموم مصنوعی، جهت تحریک رشد ریشه محسوب کرد. همچنین به‌کاربردن قارچکش و محرک رشدهایی مانند فولویک اسید، رادیفارم و هیومیک اسید در این مرحله می‌تواند نتایج مطلوبی را در ریشه‌زایی گیاه در بر داشته باشد.
مصرف کودهای محرک رشد
پس از کاشت نشا در خاک، مصرف رادیفارم می‌تواند گزینه مناسبی جهت کاهش استرس و ریشه‌زایی گیاه به شمار آید. این محصول از خواص و ترکیبات زیر تشکیل شده است:
- ویتامین‌ها، روی، پلی‌ساکاریدها، گلوکوزید و بتائین. ترکیب ویتامین‌ها، اسیدهای آمینه، روی و گلوکوزید می‌تواند تحریک ریشه گیاه را در پی داشته باشد. همچنین برای غلبه سریع بر استرس انتقال نشا به زمین نیز، از مجموع پلی‌ساکاریدها و بتائین استفاده می‌گردد. به‌کارگیری این ترکیبات در مراحل نخست رشد گیاه و جابه‌جایی نشا انجام می‌شود که می‌تواند نقش بسزایی را در بهبود و تقویت رشد طولی ریشه‌های جانبی و ریشه‌زایی سریع گیاه، در کنار خواص بی‌نظیر خود ایفا کند.
- برخورداری از پیش سازهای عملیات تولید ریشه از قبیل تریپتوفان، آرژنین، ساپونین و آسپاراژین.
- تضمین‌کننده احیای سریع گیاهچه‌ها بعد از کاشت نشا در خاک در وضعیت دشوار رطوبتی و حرارتی.
نقش فولویک اسید و هیومیک اسید پس از انتقال نشا به زمین
خواص شگفت‌انگیزی را می‌توان برای هیومیک اسید در فرایند کاشت نشا در خاک در نظر گرفت که عبارتند از:
- ویژگی کلات کنندگی عناصر فلزی و افزایش میزان جذب آن به وسیله گیاه
- تقویت ساختار خاک
- کاهش سطح pH فضای پیرامون ریشه و در نهایت جذب مؤثر مواد مغذی
- افزایش میزان مقاومت گیاه به شوری و خشکی
- بالابردن فعالیت میکروارگانیسم مفید خاک و همچنین افزایش تعداد آنها
- بهبود رشد رویشی و ریشه دهی گیاه
از دیگر موادی که می‌تواند نقش بسزایی در کلیه مراحل رشد گیاه داشته باشد، فولویک اسید است. این گیاه به‌عنوان یک کود ارگانیک دارای فواید فوق‌العاده زیر است:
- تأثیر بی‌نظیر و شگفت‌انگیز بر رشد رویشی و ریشه دهی گیاه
- افزایش وزن میوه و کمک به رسیدن میوه
- کاهش استرس گیاه
- افزایش میزان جوانه‌های جانبی
- قدرت کلات‌کنندگی عناصر ریزمغذی
- بالابردن سطح فعالیت آنزیمی گیاه
- تحریک متابولیسم گیاه
- پیشگیری از بروز بیماری‌های گیاهی
- افزایش فعالیت میکروبی
- افزایش میزان نفوذپذیری غشای سلولی
- ایجاد سهولت در انتقال مواد مغذی به بافت گیاهی
- افزایش ظرفیت تبادل کاتیون
- ایجاد مقاومت در مقابل تنش گیاهی
- حفظ رطوبت و جذب بهتر مواد مغذی
- بالابردن سطح کیفی و کمی گیاه
استفاده از کودهای NPK برای نشا
در فرایند کاشت نشا در خاک از سومین آبیاری به بعد، توصیه اکید به استفاده از کود اوره فسفات برای نشا می‌شود. علاوه‌برآن مزایایی را می‌توان برای اسپری کود NPK 10-52-10 در افزایش ریشه و ریشه دهی گیاه قائل شد. همچنین باید به‌کارگیری سایر کودها همچون کلات آهن و سولفات آهن، جهت به حداکثر رساندن فتوسنتز گیاه و افزایش رشد آن به مدت کوتاه صورت گیرد. پس از فرایند توسعه و رشد کامل ریشه، باید رشد رویشی گیاه با کمک کودهایی نظیر NPK 20-20-20 و N36 تکمیل شود.
ازبین‌بردن علف‌های هرز پس از کاشت نشا در خاک
مبارزه با علف‌های هرز، یکی از اقدامات اصلی و درعین‌حال پرهزینه در کشاورزی محسوب می‌گردد. امکان کنترل و حذف علف‌های هرز پیش از کاشت با کمک سم ترفلان وجود دارد، ولی ازآنجاکه بانک بذری علف‌های هرز همچنان در خاک موجود است، ازاین‌رو، رشد مجدد آنها امکان‌پذیر است؛ بنابراین، وجین کردن علف‌های هرز باید در مرحله 6-4 برگی بودن آن انجام شود. فقط 2-1 بار وجین دستی صورت می‌گیرد، چرا که باگذشت زمان، فرصتی برای رشد به علف‌های هرز به جهت رشد زیاد گیاه و سایه‌اندازی بر روی آن داده نمی‌شود. به‌کاربردن سم‌های علف‌کش پس از کاشت، با تحت‌تأثیر قراردادن گیاه سبب خشکی آن می‌گردد.
کاهش میزان اسیدیته خاک، سله شکنی و حفظ نرمی بستر آن
به ترک‌خوردگی سطح خاک به دلیل ازبین‌رفتن رطوبت و خشکی آن، سله اطلاق می‌شود. به‌طورکلی، سله در خاک‌های سنگین و رسی پس از آبیاری قابل مشاهده است. عملیات سله شکنی در کنار وجین علف‌های هرز صورت گرفته ولی در برخی مواقع به حدی خاک سفت است که گیاه توانایی خود را در جذب مواد غذایی و رشد از دست خواهد داد. در چنین شرایطی، انجام سله شکنی الزامی است.
نحوه پیشگیری از ایجاد سله و سفتی خاک
علاوه بر انجام عملیات فیزیکی به‌منظور پیشگیری از سفتی خاک و سله بستن آن در فرایند کاشت نشا در خاک، بایستی عملیات شیمیایی نیز صورت گیرد. ولی به‌خاطر داشته باشید که روش‌های شیمیایی نمی‌تواند به‌تنهایی جایگزین عملیات فیزیکی شود. یکی از موارد مهم جهت دستیابی به این هدف، به‌کاربردن مستمر گوگرد پودری یا مایع خواهد بود. یکی از کودهای مهم برای عملیات نشا گوگرد است که نه‌تنها می‌تواند بافت خاک را نرم نگه دارد، بلکه اسیدیته خاک را کاهش داده، حشرات را از آن دورنگه می‌دارد و سبب کنترل قارچ گیاه می‌شود.
فرم سولفاته گوگرد را می‌توان نوع قابل جذب آن برای گیاه دانست. برگ‌ها نیز قادر به جذب شکل گازی گوگرد موجود در اطراف خود هستند. خیلی از پروتئین‌های گیاهی مانند سیستین اسیدآمینه، از گوگرد تشکیل شده است. همچنین تیول‌ها به‌عنوان ترکیبات گوگردی مزه کلم، تره فرنگی و غیره را مشخص می‌کنند.
در صورت نرم بودن خاک، توصیه به استفاده از انفوریک اسید جهت کنترل اسیدیته می‌شود. انفوریک اسید می‌تواند اسیدیته آب‌وخاک را کاهش داده و در نهایت به بهبود جذب مواد مغذی، کاهش میزان EC خاک، اصلاح خاک‌های شور، رفع لایه سخت موجود در خاک و همچنین خنثی‌سازی آهک بپردازد.
سخن پایانی
مرحله داشت که یکی از مراحل طولانی در کشاورزی است، پس از مرحله کاشت نشا در خاک شروع شده که می‌توان آن را به‌عنوان اصلی‌ترین دوره باروری و بازدهی گیاه محسوب کرد. این دوره از حساسیت ویژه‌ای در رشد گیاه برخوردار است. چرا که نگهداری و تغذیه مناسب گیاه، افزایش بازدهی آن را به همراه خواهد داشت. درصورتی‌که در مراحل اولیه کاشت نشا در خاک، تغذیه مناسب گیاه با مدیریت صحیح انجام شود. آن‌وقت گیاه راحت‌تر قادر به مقابله با تنش‌های محیطی است. در این بازه زمانی، عملیات کوددهی، محلول‌پاشی و سم‌پاشی، رشد بیشتر گیاه را در پی داشته و همچنین نقش ریزمغذی‌ها در گل دادن و میوه دهی گیاه بهتر نمایان می‌گردد.
محصولات گلخانه کشاورزی خاص:
برای مشاهده محصولات بر روی خرید نشا کلیک کنید.